Την Τρίτη 6 Φεβρουαρίου 2024, μία ομάδα μαθητών του σχολείου μας και συγκεκριμένα το τμήμα Γ3, υπό την εποπτεία της καθηγήτριάς τους κ. Ευαγγελίας Ζαφείρη (Πληροφορικού – Φυσικού), είχε τη χαρά να παρακολουθήσει μία on line περιήγηση στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Φυσικής Σωματιδίων CERN (Γενεύη, Ελβετία) σχετικά με το πείραμα ATLAS. Πρόκειται για ένα υπόγειο πείραμα το οποίο διεξάγεται εδώ και χρόνια με τη βοήθεια του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (Large Hadron Collider, LHC), περιφέρειας 26,7 km. O ATLAS είναι στην ουσία ένας κυλινδρικός ανιχνευτής ο οποίος ζυγίζει σχεδόν όσο ο πύργος του Eiffel και έχει ως σκοπό να ανιχνεύει και να αναγνωρίζει σωματίδια διερευνώντας ένα ευρύ φάσμα της φυσικής στοιχειωδών σωματιδίων (σωματίδιο του Higgs κ.α.).
Οι μαθητές άκουσαν για μποζόνια, μιόνια, για συγκρούσεις, για ηλεκτρομαγνητικά πεδία και άλλα ενδιαφέροντα πράγματα. Οι πληροφορίες που προκύπτουν από τους ανιχνευτές αναλύονται από ένα μεγάλο δίκτυο υπολογιστών. Οι απαιτήσεις των επιστημονικών στόχων του ανιχνευτή ATLAS προαπαιτούν την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών οι οποίες βρίσκουν εφαρμογή σε πολλούς τομείς της καθημερινής μας ζωής όπως στις θετικές επιστήμες, την ιατρική, τη βιομηχανία, την πολιτική οικονομία. Για παράδειγμα, σχετικά πρόσφατα στο πλαίσιο του ATLAS, κατασκευάστηκαν συσκευές αναισθησίας οι οποίες χρησιμοποιούνται πλέον στα χειρουργεία σε όλα τα νοσοκομεία.
Το πείραμα ATLAS αριθμεί 6011 μέλη, 427 Ινστιτούτα και εμπλέκει άτομα διαφόρων ειδικοτήτων όπως φυσικοί, μηχανικοί, τεχνικοί που συνεργάζονται μεταξύ τους. Κάθε 10 εβδομάδες γίνεται διακοπή του πειράματος για να αντικατασταθεί ό,τι έχει υποστεί βλάβη. Είναι ένα πείραμα το οποίο διαρκεί περίπου 20 χρόνια και θα διαρκέσει άλλα τόσα.
Στην ερώτηση των μαθητών μας πόσοι Έλληνες εργάζονται στο CERN η απάντηση ήταν ότι εργάζονται 40 άτομα οι οποίοι όμως συνεργάζονται με ένα δίκτυο ελληνικών πανεπιστημίων όπως το Καποδιστριακό, το Αριστοτέλειο κ.α.. Στην ερώτηση ποιες εφαρμογές της γνώσης που παρέχει το CERN έχουμε κατακτήσει στην καθημερινή μας ζωή η απάντηση ήταν ότι η πιο διάσημη εφαρμογή είναι ο Παγκόσμιος Ιστός! Επίσης ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη του πειράματος είναι ότι καθώς αυτό εξελίσσεται εμείς αποκτούμε τεχνογνωσία απαραίτητη για τη βιομηχανία.
Η ξενάγηση πραγματοποιήθηκε από τους Έλληνες ερευνητές του CERN κ.κ. Δ. Δαμιανόγλου και Χ. Βαλδεράνη τους οποίους και ευχαριστούμε πολύ.
